Επιτάφιος Ομιλία εις Κοιμηθέντα Ιερέα Νικόλαον Πλανά

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Ηλιάκης

---

Ο μακαριστός Μητροπολίτης πρώην Παραμυθίας Τίτος Ματθαιάκης, ήταν από τους πρώτους που έγραψαν για τον άγιο Νικόλαο τον Πλανά και τούτο γιατί υπήρξε πνευματικό αυτού τέκνο και συχνά τον διακονούσε στο άγιο Βήμα στις κατανυκτικές ιερές Ακολουθίες στον Προφήτη Ελισσαίο στο Μοναστηράκι, όπως και ο κατά σάρκα αδελφός του μακαριστός Μητροπολίτης Ν.Ιωνίας-Φιλαδελφείας Τιμόθεος, μάλιστα στον αείμνηστο Μητροπολίτη Τίτο, ο άγιος Νικόλαος είχε πει σε ανύποπτο χρόνο ότι θα γινόταν Κληρικός και Αρχιερεύς όμως η Αρχιερωσύνη του θα ήταν πολύ δύσκολη, κάτι που έγινε με την άδικη και αντικανονική απομάκρυνση του από τον Θρόνο της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθίας επί Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Κοτσώνη.

Από το βιβλίο λοιπόν του Μητροπολίτου Τίτου, "'Ο Ιερεύς Νικόλαος Πλανάς και το έργον αυτού", μεταφέρουμε εδώ τα της εκδημίας και νεκρώσιμου ακολουθίας του αγίου,καθώς και την επί του τάφου ομιλία του φοιτητού τότε της Θεολογίας Κωνσταντίνου Ματθαιάκη του μετά ταύτα Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου Τίτου του Α΄.

"Ξημέρωσε η Κυριακή τού Ασώτου, 28η Φεβρουαρίου τού έτους 1932. Αυτή είναι η μέρα πού λειτούργησε για τελευταία φορά στο επίγειο θυσιαστήριο. Μετά τη Θεία Λειτουργία έχασε τις αισθήσεις του.

Ως ασθενής περέμεινε στην οικία του ευσεβούς υιού του Ιωάννου επι της οδού Δράκου 39 στην Γαργαρέττα,όπου και παρέδωσε την αγία του ψυχή στις 2 Μαρτίου 1932 ,ημέρα κατά την οποίαν είχε την επέτειο της εις Πρεσβύτερον χειροτονίας του..

Έκανε το σημείο τού Τιμίου Σταυρού και είπε: «Τον δρόμον τετέλευκα. Δόξα σοι ο Θεός! Η θεία χάρη να σάς ευλογεί».

Με αυτά τα λόγια άφησε τον κόσμο τούτο. Το πρωί έφεραν το ιερό του λείψανο στον Ναό τού Αγ. Ιωάννου της οδού Βουλιαγμένης, όπου ετέθη σε λαϊκό προσκύνημα για τρείς ημέρες.

Οι λαϊκές εκδηλώσεις ήταν πρωτοφανείς και το πλήθος τού λαού αναρίθμητο. Χιλιάδες λαού κατέφθασαν από το λεκανοπέδιο Αττικής για να αποχαιρετήσουν τον σύγχρονο Άγιο.

Της κηδείας αυτού προέστη ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος (+1938), ο οποίος εκφώνησε και τον επικείδιο λόγο,επίσης ωμίλησεν ο εκ των συνεφημερίων αυτού ιερεύς Νικόλαος Λαμπρόπουλος ενώ επι του τάφου, δίπλα ακριβώς από το άγιο Βήμα του Ναού, εξέφωνησε επιτάφιο ομιλία, εκ μέρους των Πνευματικών του παιδιών, ο τότε φοιτητής της Θεολογίας Κωνσταντίνος Ματθαιάκης ο μετά ταύτα Μητροπολίτης Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου Τίτος (+1991)."

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΚΟΙΜΗΘΕΝΤΑ ΙΕΡΕΑ ΝΙΚΟΛΑΟΝ ΠΛΑΝΑ

Υπό του φοιτητού της Θεολογίας Κωνσταντίνου Ματθαιάκη, μ.τ. Μητροπολίτου Παραμυθίας ΤΙΤΟΥ Α΄.

"Δίκαιοι εις τον αιώνα ζώσι και εν Κυρίω ο μισθός αυτών και η φροντίς αυτών παρά Υψίστω.

Διά τούτο λήψονται το βασίλειον της ευπρέπειας και το διάδημα του κάλλους εκ χειρός Κυρίου,ότι τη δεξιά σκεπάσει αυτούς και τω βραχίων υπερασπιεί αυτών"(Σοφ.Σολομ.5,15-16).

Οι θεόπνευστοι ούτοι λόγοι της Σοφίας Σολομώντος ευρίσκουσι πλήρη την εφαρμογήν αυτών επί του δικαίου τούτου και ευσεβούς Πατρός της Εκκλησίας ημών, ιερέως Νικολάου Πλανά,ούτινος το σεπτόν σκήνωμα αποθέτομεν εις τον παρόντα τάφον,πλησίον του ιερού Θυσιαστηρίου του ναού αυτού,εν τω οποίω ελάτρευσε τον Θεόν πιστώς και ευσυνειδήτως καθ΄όλην την μακράν ιερατικήν αυτού διακονίαν.

Διά τε των πολλών αυτού αρετών και της θεαρέστου αυτού εν τω αμπελώνι του Κυρίου εργασίας,κατέστησεν την εαυτού ψυχήν,ευάρεστον Αυτώ, δικαιούμενος ενώπιον του ουρανίου του Θεού θυσιαστηρίου της θείας μακαριότητος της Βασιλείας Αυτού και στεφανούμενος με το απαραμίλλου κάλλους διάδημα, ένεκα των αγαθών έργων, άτινα εν τω κόσμω τούτω ειργάσατο.

Με βαθύν πόνον περιστοιχίζομεν το σεπτόν αυτού σκήνωμα τα πνευματικά αυτού τέκνα, οι προσφιλείς του ενορίται,οι ευσεβείς και πισταί αυτού μαθήτριαι, οι σωθέντες δι αυτού.

Ολόκληρος η πόλις των Αθηνών και τα περίχωρα αυτής θρηνούν τον αποχωρισμόν του, διότι ήτο γνωστός τοις πάσιν και άγιος πράγματι Πατήρ της Εκκλησίας ημών.

Ετίμησεν την Εκκλησίαν όσον ολίγοι, διεκρίθη τοσούτον εν αυτή,ούτως ώστε απέκτησε φήμην αγαθήν τιμώμενος παρά πάντων ανεξαιρέτως, ως άγιος άνθρωπος, δια τε την ενάρετον αυτού πολιτείαν, την βαθείαν προς τον Θεόν πίστιν και αφοσίωσιν, τα καλά έργα, τα οποία εποίησεν, ως Ποιμήν ο Καλός του αμπελώνος Χριστού.

Αυτού το πρότυπον έχων εν νώ, ηκολούθησε πιστώς τα παραγγέλματά του, μηδόλως παρεκκλίνας των Θείων Αυτού εντολών.

Διό ως Πνευματικός Πατήρ έσωσε χιλιάδας ψυχών,οδηγήσας αυτάς πρός την αλήθειαν και το φώς του Σωτήρος Χριστού. Υπήρξεν αληθώς πρότυπον ευσεβείας και αγιότητος, τελειοποιηθείς εν πάσαις ταις χριστιανικαίς αρεταίς.

΄Ακακος και πράος, εξέπληττε πάντας η άκρα αυτού αγαθότης. Εφέρετο ως μικρόν παιδίον,με μειλιχιότητα και προσήνειαν, βαθείαν ταπείνωσιν και απέραντον αγάπην και συμπάθειαν.

Πρός τους αμαρτήσαντας ιδία εξεδηλούτο περισσότερον η καλωσύνη του. Με αυτήν προσείλκυε τους βαρέως αμαρτήσαντας εις μετάνοιαν. Ουδέποτε εφείσθη κόπων προκειμένου ν΄αναγεννήση και σώση ψυχάς.

Η αφιλοχρηματία του θα παραμείνη μνημειώδης. Η ελεημοσύνη του,η πολλή του ευσπλαχνία πρός τους πάσχοντας και τους πτωχούς ήτο λίαν παραδειγματική. Πρίν εισέλθη εις τας τάξεις του ιερού Κλήρου διένειμε τα αγαθά της περιουσίας του μεριδίου αυτού εις τους πτωχούς.

Ηγάπησε κατ΄εξοχήν τα σκηνώματα του Κυρίου, αναδειχθείς ως άριστος λειτιυργός της Εκκλησίας, μύστης της Χάριτος του Θεού. Τον βίον αυτού διήνυσεν εν μακρά προσευχή.

Δι αυτής κατώρθωνε να διδάσκη και να σώζη ψυχάς, να φρονιματίζη και νουθετή, να εμπνέη και εξαυλώνη πιστούς, να συνεγείρη τους ανθρώπους εις την αληθινήν πνευματικήν λατρείαν του Θεού.

Ημέραν και νύκτα προσηύχετο,τελών διαρκή άσκησιν και εγρήγορσιν. 'Αλλοτε με τας παρατεταμένας και κατανυκτικάς αυτού λειτουργίας και άλλοτε με τας ιεράς παννυχίδας ηρέσκετο η ψυχή αυτού να λατρεύη τον Θεόν.

Οι πάντες συνέρρεον πτος τον καλοκάγαθον τούτον Πατέρα, ίνα αποθέσουσιν το βάρος των ψυχών αυτών, να ζητήσουν δι αυτού το έλεος και την βοήθειαν του Θεού. Και τα μικρά παιδία ησθάνοντο την πολλήν του χάριν, τον έβλεπον ως επίγειον ΄Αγγελον.

Αι πτοσευχαί του εισακουόντο,είχεν πολλήν ενώπιον Θεού παρρησίαν. Εις τους κοπιώντας και πεφορτισμένους της παρούσης ζωής ήτο βακτηρία, εις τους παραπεσόντας τη αμαρτία η ανάνηψις, εις τους ασθενούντας η ανακούφισις και ιάσις, εις τους ενδεείς η συναντίληψις, εις τεθλιμμένους η παρηγορία και ενθάρρυνσις, εις τους προσευχομένους αληθής μεσίτης της χάριτος του Θεού.

Η όλη του παρουσία, η βιβλική αγία μορφή του, το σεμνόν του παράστημα, το βαδισμά του, οι λόγοι και οι τρόποι του, η λιτότης και η πολλή του εγκράτεια, η διαρκής αυτού άσκησις και νηστεία ενεπίουν βαθείαν εις πάντας εντύπωσιν, οίτινες εξεδήλωνον παντοιοτρόπως προς αυτόν τον βαθύτατον αυτών σεβασμόν, τιμήν και ευλάβειαν.

Τα θαυμάσια έργα της Χάριτος του Θεού, άτινα εποίει πρός δόξαν Θεού κατέστησαν αυτόν επιφανή Πατέρα εν τη στρατευομένη του Χριστού Εκκλησία.

Πολυσέβαστέ μοι Πνευματικέ Πάτερ,

Ιδού ημείς τα πνευματικά σου τέκνα αποθέτομεν μετ΄ευλαβείας πολλής το σεπτόν σκήνωμά σου επι τον τάφον, εν ω συνάμα σε παρακαλούμεν, μη παύσης δεόμενος υπέρ πάντων ημών τω Αγίω Θεώ.

Με το βαθύ συναίσθημα της προς σε ευγνωμοσύνης μας, υποσχόμεθα να διαφυλάξωμεν εις τα μύχια της καρδίας μας όλα όσα η αγία και ευσεβής ψυχή σου εδίδαξεν ημας.

Θα τηρήσωμεν τας σοφάς πατρικάς σου υποθήκας, υπέρ παν δε άλλο το εξαίρετον παράδειγμα της εναρέτου πολιτείας σου, της ακραδάντου πίστεως και ευσεβείας σου, δι ων εδικαιώθης παρά του Θεού και κατέστη μακαριστή η ψυχή σου. Εύχου και υπέρ ημών, των ταπεινών δούλων του Θεού ν΄αξιωθώμεν της επουρανίου βασιλείας.

Η μνήμη σου θα παραμείνη αιωνία.".

Στις 29 Αυγούστου τού 1992 τα ιερώτατα και θαυματουργά λείψανα τού Αγίου Νικολάου τού Πλανά τοποθετήθηκαν σε ασημένια λάρνακα, πού σήμερα βρίσκεται στο δεξιό κλίτος τού Ναού.

Η Αγία μας Εκκλησία τον ανακήρυξε και επισήμως ως άγιο κατά την 135η Συνοδική Περίοδο (1991 - 1992) τού Πανσέπτου Οικουμενικού Πατριαρχείου, έπειτα από εισήγηση τού μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου, ο οποίος συνέθεσε και την ιερά Ακολουθία του Αγίου, και με φροντίδα τού μακαριστού Μητροπολίτου Παροναξίας Αμβροσίου.

Η μνήμη του τιμάται κατά την καθιερωμένη πανήγυρη της 2ας Μαρτίου. Εάν η ημέρα της εορτής συμπίπτει κατά την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, τότε η μνήμη του εορτάζεται κατά την επόμενη Κυριακή.

Ωσαύτως στη Νάξο εορτάζει την πρώτη Κυριακή τού Σεπτεμβρίου, ενώ στην Πάρο την τρίτη Κυριακή τού Σεπτεμβρίου, κατά την καθιερωθείσα προσφάτως Σύναξη των Πέντε Αγίων της Ι. Μ. Παροναξίας. "

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΝΑ

Ποίημα Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου

Ηχος α΄

"Τάς του πλάνου παγίδας εκφυγών, ιερώτατε, απλανώς επορεύθης διά βίου, πατήρ ημών, Νικόλαε αοίδιμε Πλανά, ουράνια χαρίσματα λαβών, αγρυπνίαις και νηστείαις, ιερουργών οσίως τω Κυρίω σου. Όνπερ καθικετεύων εκτενώς, Νάξιον ιεράτευμα,πρέσβευε δωρηθήναι καί ημίν το μέγα έλεος."

---

*Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος Ι.Μητροπόλεως Ν.Ιωνίας και Φιλαδελφείας