Το μυστήριο της επαφής
Το μυστήριο της επαφής
Μία συνέντευξη του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου πρ. Ερζεγοβίνης κ. Αθανασίου Γιέφτιτς
ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχουν πολλά άγια λείψανα στη Σερβία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Από τον Η΄ αιώνα που βαφτίστηκε ο λαός μας, πολλοί ευλαβείς άρχοντες και μοναχοί, προσπάθησαν να συγκεντρώσουν άγια λείψανα. Μετακομίστηκαν τμήματα λειψάνων του Αγίου Αποστόλου Λουκά στο Σμεδερέβο, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη Βοσνία και στην εποχή μας τμήματα λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου. Έχουμε τα λείψανα και πολλών Σέρβων Αγίων, όπως του Αγίου Βασιλείου του Όστρωγ, του Αγίου Πέτρου του Μαυροβουνίου, του μεγαλομάρτυρος Λαζάρου του Κοσσυφοπεδίου, του Αγίου Ούρος, και κατ' εξοχήν το λείψανο του Αγίου Σάββα, πρώτου αρχιεπισκόπου Σερβίας, ιδρυτού του Χιλανδαρίου και του πατέρα του, του μυροβλήτου Αγίου Συμεών, και λείψανα πολλών άλλων Οσίων.
Έχει όμως σημασία να πω δυο λόγια για εκατοντάδες χιλιάδες μάρτυρες που μαρτύρησαν κατά το Β' παγκόσμιο πόλεμο στην Κροατία από τους ρωμαιοκαθολικούς Κροάτες. Οι εθνικιστές Κροάτες, χρησιμοποιώντας την κάλυψη των Γερμανών, βασάνισαν και σκότωσαν μεγάλο πλήθος ορθοδόξων και μάλιστα 86.000 έριξαν μέσα σε μια βαθιά χαράδρα στο Jadovno, δηλαδή μία κοιλάδα του κλαυθμώνος, όπως θα μεταφράζαμε το σέρβικο όνομα του τόπου αυτού. Η χαράδρα ευωδιάζει μέχρι σήμερα και ο λαός πηγαίνει για προσκύνημα.
Υπήρχε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως, το Jasenovac, σαν το Νταχάου, με χιλιάδες ορθοδόξους κρατουμένους, που πολλοί σφαγιάστηκαν και ρίχτηκαν στον ποταμό Σάβο που περνάει δίπλα. Οι πιστοί αυτοί είναι ορθόδοξοι μάρτυρες, γιατί οι φασίστες ρωμαιοκαθολικοί Κροάτες, ακόμα κι όταν εξαναγκάζανε τους ορθοδόξους να μεταστραφούν στον καθολικισμό, πολλές φορές τους έσφαζαν θεωρώντας ως εικονική τη μεταστροφή τους. Πρόκειται για γεγονός συγκλονιστικό και βαρυσήμαντο και γι αυτό το ανέφερα. Οι μάρτυρες και τα άγια λείψανα δεν είναι υπόθεση ενός μακρινού παρελθόντος, αλλά κάτι πολύ κοντά σε μας, κάτι σημερινό και ζωντανό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η θέση των αγίων λειψάνων στην ευλάβεια και την πίστη του σερβικού λαού;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όπως φάνηκε από αυτά που είπα, ο λαός τιμά πολύ τα άγια λείψανα. Τα θεωρεί όχιμόνο πηγές ιαμάτων, αλλά και κέντρα ειρήνης και ενότητάς του. Στο λείψανο του Αγίου Συμεών του Μυροβλύτη έρχονταν οι άρχοντες κι έκαναν ειρήνη. Και ο λαός θεωρούσε τον τόπο όχι μόνο ως τόπο εμπνεύσεως για την πνευματική ζωή, αλλά και ειρηνεύσεως εθνικής. Στην εποχή επίσης της Τουρκοκρατίας, οι Σέρβοι μαζεύονταν γύρω από το λείψανο του Αγίου Σάββα κι ενισχύονταν εθνικά. Γι αυτό οι Τούρκοι πήραν το λείψανό του, το πήγαν στο Βελιγράδι και το 1594 το κάψανε. Όπως λέει ένα λαϊκό ποίημα, νόμιζε ο Σινάν-πασάς ότι έτσι θα καταστρέψει τη μνήμη του Αγίου στο λαό, αλλά η σκόνη του διασκορπίστηκε σ' όλη τη Σερβία και εορτάζεται έτσι ο Άγιος και ως μάρτυς μεταθανατίως. Στον Άγιο Ιωαννίκιο του Δέβιτς έγινε τον καιρό του τελευταίου πολέμου ένα θαυμαστό γεγονός.
Οι Αλβανοί Μουσουλμάνοι ήρθαν να γκρεμίσουν το μοναστήρι του Αγίου, την Εκκλησία και το παρεκκλήσι όπου είναι το λείψανό του. Όλα τα γκρέμισαν, αλλά όταν έφτασαν στο παρεκκλήσι όπου ήταν το σώμα του Αγίου και πήγαν να το γκρεμίσουν, πάγωσαν και δεν μπορούσαν να κινηθούν. Τρόμαξαν και έφυγαν και κανείς μέχρι σήμερα δεν τολμάει να πειράξει το παρεκκλήσι. Ο Άγιος Βασίλειος του Όστρωγ είναι για μας στη Σερβία ότι είναι για σας ο Άγιος Νεκτάριος. Γίνονται από το λείψανό του πάρα πολλά θαύματα. Θα σάς αναφέρω ένα γεγονός που δείχνει τη βαθιά ευλάβεια αλλά και οικειότητα του λαού προς τους Αγίους του. Ένας καημένος φτωχός που δεν μπορούσε να ζήσει στα βουνά του Μαυροβουνίου θέλησε να πάει στην Αμερική, αλλά δεν είχε τα χρήματα για το εισιτήριο. Ήρθε λοιπόν στον Άγιο Βασίλειο, στάθηκε μπροστά στη λάρνακα όπου είναι το σώμα του και είπε: « Άγιέ μου, θα πάρω από σένα χρήματα για να πληρώσω το πλοίο μέχρι την Αμερική και θα σου τα επιστρέψω διπλάσια». Έβαλε το χέρι του στο κιβώτιο που ήταν τα χρήματα και πήρε...
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τα έκλεψε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα πήρε με τη συμφωνία του Αγίου, υποσχέθηκε ότι θα τα επιστρέψει. Το κιβώτιο είναι ανοιχτό και ο λαός αφήνει μέσα τα χρήματα που θέλει. Τα πήρε από τα πόδια του Αγίου. ...Λοιπόν σε δυο χρόνια έστειλε τα χρήματα στον κουμπάρο του, που δεν ήξερε τίποτα, γράφοντάς του: «Να πας να τα βάλεις στο κιβώτιο του Αγίου Βασιλείου». Πήγε να τα βάλει στο κιβώτιο, αλλά μόλις τα έβαλε, τα μισά έπεσαν κάτω. Τα ξανάβαλε και ξανάπεσαν και πάλι το ίδιο. Τρόμαξε, το είπε στον καλόγερο που ήταν εκεί και εκείνος του λέει: «Κάτι συμβαίνει, ο Άγιος δεν θέλει τα χρήματά σου». Ο άνθρωπος του διηγήθηκε την περίπτωση και ο καλόγερος τον συμβούλευσε να γράψει στον κουμπάρο του στην Αμερική και να τον ρωτήσει τι συνέβη. Έτσι μαθεύτηκε το γεγονός και φάνηκε ότι ο Άγιος δεν ήθελε χρήματα με επιτόκιο. Στο Κοσσυφοπέδιο επίσης υπάρχουν πολλά άγια λείψανα και ο λαός τα σέβεται και τα τιμά πολύ. Έρχονται οι πιστοί με λαμπάδες, με τάματα, με αφιερώματα. Στη ζωντανή οικογένεια της Εκκλησίας ο λαός νοιώθει τους Αγίους ως τους μεγάλους του αδελφούς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα μπορούσε κανείς να πεί ότι αυτή η ευλάβεια του λαού είναι κάτι σαν έθιμο; Σε ποιο μέτρο είναι στο λαό εναργής η πίστη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο κύριος λόγος του σεβασμού είναι ασφαλώς η πίστη, αλλά μπορούμε βέβαια να πούμε ότι κατά κάποιο τρόπο η πίστη προκαλείται μέσα στον άνθρωπο και από τον πόνο, τις δοκιμασίες, τις ανάγκες του. Συνήθως ο λαός καταφεύγει στους Αγίους υποκινούμενος από τις ανάγκες του. Αλλά είναι και πολλοί άνθρωποι που πάνε στον Άγιο σε ένα μεγάλο γεγονός της ζωής τους για να πάρουν την ευλογία του Αγίου. Σε αυτή την περίπτωση πάνε για προσκύνημα από πίστη, χωρίς να τους ωθεί κάποια ανάγκη. Κι άλλοι πολλοί πάνε από ευγνωμοσύνη, για να ευχαριστήσουν για κάποια ευεργεσία. Η πίστη του λαού έχει αιτίες, δεν είναι φολκλόρ η δεισιδαιμονία. Αιτία είναι η αγάπη, η φιλανθρωπία των Αγίων που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του λαού. Στο σερβικό λαό υπάρχει η πίστη, πίστη αληθινή, δεμένη με τη συγκεκριμένη καθημερινή ζωή, ακόμα και με τον εθνικό βίο, τις εθνικές ανάγκες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πηγαίνουν στα άγια λείψανα και άνθρωποι που δεν εκκλησιάζονται;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πηγαίνουν ακόμα και μουσουλμάνοι να προσκυνήσουν τα άγια λείψανα. Είναι η ευσπλαχνία των Αγίων που δίνουν χέρι σε όλους. Ο Άγιος Στέφανος της Μονής Δέτσανι και ο Άγιος Πέτρος Κορίσκι δέχονται και τους Αλβανούς, ακόμα και αυτούς που εκδιώκουν τώρα τους Ορθόδοξους Σέρβους. Κι αυτοί παίρνουν βοήθεια από τους Αγίους.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μία άλλη ερώτηση. Πως γίνεται και τα σώματα, ακόμη και τα ρούχα των Αγίων να έχουν αυτήν την ευωδία και αυτή τη δύναμη του θαύματος; Τι φανερώνει αυτό για τον άνθρωπο; Πως το καταλαβαίνει ο λαός και πως το εξηγείτε εσείς;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο λαός δεν ενδιαφέρεται να μπεί μέσα στο πράγμα και να το εξηγήσει. Ξέρει πως άπαξ και άγγιξε ο Θεός αυτούς τους ανθρώπους τους αγίασε. Είναι του Θεού άνθρωποι και επομένως γεμάτοι από χάρη. Εμείς τώρα οι θεολόγοι πάμε κατά κάποιο τρόπο να το εξηγήσουμε πιο διανοητικά, αλλά είναι σαφέστατο. Μετά τη σάρκωση του Χριστού δεν υπάρχει πόλωση ψυχής και σώματος, ο άνθρωπος είναι ένα. Ο Χριστός αγίασε τα πάντα και η Εκκλησία είναι σώμα του Χριστού, δεν είναι μόνο ψυχή του Χριστού, είναι τα πάντα. Ο Νικόλαος Αχρίδος, μεγάλος ιεράρχης της Σερβίας που θεωρείται από το λαό Άγιος, έχει γράψει ένα έργο για το «μυστήριο της επαφής». Ο Κύριος, όπως λέει το Ευαγγέλιο, θεράπευε με την επαφή. Και ο λαός θέλει την επαφή, όπως είπε και ο Απόστολος Παύλος στον Άρειο Πάγο: «Ζητείν τον Κύριον ει άρα γε ψηλαφήσειαν αυτόν και εύροιεν» (Πράξεις ιζ΄ 27). Αυτό δεν είναι δεισιδαιμονία, ούτε αυτό καθαυτό αποτελεί στοιχείο ειδωλολατρικό, είναι φυσικό για τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική ύπαρξη. Ο άνθρωπος θέλει να αγγίξει, θέλει να πιάσει, θέλει να γευτεί. Είναι το θαύμα της ψηλαφήσεως του Αποστόλου Θωμά στο Σώμα του Χριστού. Είναι το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και ο αρραβών της αναστάσεως των σωμάτων, που φανερώνεται και συνεχίζεται στα σώματα των Αγίων, είναι η ζωή της Εκκλησίας, ζωή όχι μόνο της ψυχής, του νού η του συναισθήματος, αλλά και του σώματος, ζωή ολοκληρωμένη.
Read more: http://www.egolpion.com/musthrio_epafis.el.aspx#ixzz2ls36xs5f
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου