Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος …και η κόλαση (19 Ιανουαρίου)

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας
H Αγία Εκκλησία μας τιμά σήμερα την ιερή μνήμη ενός ξεχωριστού μέλους της. Στο Συναξάρι της ημέρας διαβάζουμε: «Τη ΙΘ΄ του αυτού μηνός, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Μακαρίου του Αιγυπτίου, και αναχωρητού».
Συνεχίζοντας το ιερό αυτό κείμενο μας πληροφορεί έγκυρα πως ο εν λόγω Άγιος «γέγονε της ερήμου θρέμμα και γέννημα.
Τοσαύτην γαρ καρτερίαν εν τοις της αρετής ιδρώσιν εκτήσατο, ως κατά πνευμάτων ακαθάρτων λαβείν εξουσίαν. Επήνθει δε αυτώ και το διακρίσεως χάρισμα, και τα μέλλοντα προύλεγε, και θαυμάτων άλλων αυτουργός γέγονε».
Ο Άγιος Μακάριος έζησε τον 4ο αι. μ.Χ., ο οποίος ονομάζεται«χρυσούς αιώνας της Εκκλησίας». Ήταν ασκητής στην έρημο και αποτελεί παράδειγμα μοναχικού βίου.

Οι βιογράφοι του αναφέρουν διάφορα θαύματά του και μεταξύ αυτών και δύο αναστάσεις νεκρών. Ο χριστιανικός βίος και τα εξαίρετα έργα του ήταν τόσο σημαντικά που η εκκλησιαστική ιστορία τον τιτλοφόρησε ως «Μέγα»!
Η Ιερή Παράδοση του αποδίδει πολλά συγγράμματα, όπως επιστολές, πραγματείες, ευχές, αποφθέγματα κι ένα σπουδαίο πνευματικό έργο, αποτελούμενο από τις θαυμαστές 50 ομιλίες του, που μοναχοί αλλά και λαϊκοί όλων των αιώνων τις θεωρούν ως λόγους υψηλής σοφίας και ήθους, οι οποίοι μπορούν να παράσχουν μεγάλη ωφέλεια στους αναγνώστες τους.

Σε ένα από τα κείμενα του Αγ. Μακαρίου σώζεται και η εξής ιστορία, την οποία διηγήθηκε ο ίδιος ο Άγιος, και αφορά τις συνθήκες της κόλασης:
«Περπατώντας κάποια φορά στην έρημο, βρήκε παραπεταμένο πάνω στο χώμα ένα κρανίο νεκρού. Το κούνησε λίγο με το φοινικένιο ραβδί του, λέγοντάς του:
-Συ, ποιος είσαι; Αποκρίσου με.
Το κρανίο του μίλησε και είπε:
-Εγώ ήμουν αρχιερέας των ειδωλολατρών που παρέμειναν σ’ αυτόν τον τόπο, κι εσύ είσαι ο αββάς Μακάριος που έχεις μέσα σου το Άγιο Πνεύμα.
Όποια ώρα λοιπόν σπλαχνίζεσαι αυτούς που είναι στην κόλαση, παρηγορούνται λίγο.
Τον ρωτάει ο αββάς Μακάριος:
-Και τί λογής παρηγοριά έχουν;
Και απαντά το κρανίο:

-Όση είναι η απόσταση μεταξύ ουρανού και γης, τόση είναι η φωτιά κάτω από μας.
Καθώς λοιπόν στεκόμαστε μέσα στη φωτιά από το κεφάλι ως τα πόδια, δεν είναι δυνατόν ο ένας να δει το πρόσωπο του άλλου, γιατί η ράχη του ενός είναι κολλημένη στη ράχη του άλλου.
Όταν όμως προσεύχεσαι για μας, βλέπουμε λίγο ο ένας τον άλλο, όση ώρα διαρκεί η προσευχή.
Έκλαψε τότε ο Γέροντας και είπε:
-Αλίμονο στην ημέρα που γεννήθηκε ο άνθρωπος, εάν αυτή είναι η παρηγοριά της κόλασης».
Αυτό που κυριολεκτικά μας διηγείται ο θεόπνευστος αυτός Άγιος Πατέρας και ασκητής, είναι πως η κόλαση δεν είναι τελικά τόπος τιμωρίας αλλά τρόπος ακοινωνησίας, αφού «…ουκ εστί πρόσωπον προς πρόσωπον θεάσασθαι τινά, αλλά το πρόσωπον εκάστου προς τον ετέρου νώτον κεκόλληται».
Δεν υπάρχει δηλαδή δυνατότητα στην κόλαση να μπορεί κανείς να κοιτάξει τον άλλον άνθρωπο, τον αδελφό του, στο πρόσωπο και στα μάτια. Είναι ουσιαστικά μια κοινωνία χωρίς ανθρώπινη επικοινωνία.
Είθε, λοιπόν, αυτή η πνευματική διήγηση να μας δώσει έναυσμα για εγρήγορση και συνειδητή υιοθέτηση της χριστιανικής ζωής, η οποία θα μας οδηγήσει μακριά από την κόλαση και την ακοινωνησία, και μέσω της Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας μας θα μας εισαγάγει, με τη βοήθεια του Θεού, στον χώρο της δόξας Του, στον χώρο της κοινωνίας των προσώπων, στη Βασιλεία των Ουρανών.